Collega ontmoet collega.
Collega ontmoet collega, mens ontmoet mens. @zusterIris
Laten zien waar wij bij FamilySupporters mee bezig zijn, daar draagt deze zuster graag aan bij. Bovendien is het een mooie kans eens wat meer te weten te komen over die collega die met een andere doelgroep werkt dan ikzelf. Dit keer: een interview met Michelle, kinder- en jeugdpsycholoog, die dus vooral met kinderen en gezinnen werkt. Lichtelijk gespannen of eerder onwennig ontmoeten we elkaar op zolder van ons mooie pand aan de Houtmankade.
Wie is Michelle?
Tegenover mij zit Michelle: 34 jaar en opgegroeid in Ouderkerk aan de Amstel. Tijdens haar studie klinische psychologie aan de VU is ze vertrokken naar Amsterdam waar ze nu nog steeds woont. Gedurende haar stage bleek dat ze door haar nog jonge leeftijd lang niet altijd serieus genomen werd. Daarom besloot ze wat langer te studeren en, vanuit interesse in groepsprocessen, koos ze voor een master sociale psychologie.
Na deze master kwam ze grappig genoeg in een hele andere branche terecht, namelijk bij een online marketingbureau waar ze ruim een jaar gewerkt heeft. Een hele leerzame en interessante periode maar het begon toch te kriebelen. Om uit te zoeken wat ze nou echt wilde besloot ze een aantal maanden samen met haar moeder te gaan reizen. Naast Australië & Nieuw-Zeeland bezochten ze 12 landen en na anderhalve maand sloot haar vader zich bij hen aan.
Hoe kwam je na je reis in de hulpverlening terecht?
“Tijdens mijn studie was ik flexwerker bij een organisatie in de kinderpsychiatrie waar ik na mijn reis meteen aan de bak kon. Zo kwam ik toch weer terecht bij de kind- en jeugdhulp, terwijl ik eigenlijk ben opgeleid voor de volwassenenzorg. Ik heb hier uiteindelijk zes jaar met heel veel plezier gewerkt.”
En toen de overstap naar FamilySupporters. Hoe ging dat?
“Ik merkte dat mijn ontwikkeling stilstond. De organisatie was vrij plat dus qua groei had ik mijn hoogtepunt daar wel bereikt. Ik besloot weer een opleiding te gaan doen, dit keer een basiscursus cognitieve gedragstherapie (CTG). Toen pas werd echt duidelijk dat ik in mijn huidige baan iets miste. Ik kon daar vooral begeleiden terwijl ik ook de behoefte had te behandelen. Daarom ben ik op zoek gegaan naar een nieuwe baan.”
Alles wat daar gebeurde viel onder het kopje begeleiding? En niet onder behandeling?
“Ja, officieel wel.”
Michelle en ik praten verder over de begrippen begeleiding en behandeling, de overlap en de verschillen en we constateren dat dat een onderwerp is waar we nog uren over kunnen praten… Dat doen we in het kader van dit interview niet. Dat komt vast later wel ;-).
Wat is de diversiteit van het werk dat je nu doet?
“Poeh, nou de doelgroep alleen al geeft veel diversiteit. Ik werk met kinderen / jongeren van 7 tot 21 jaar. Iedere doelgroep binnen de doelgroep behoeft een andere benadering en kent verschillende problemen.”
Vertel eens? Wat voor problemen?
“Bijvoorbeeld kinderen met een diagnose die daarom in het dagelijks leven tegen dingen aan lopen, of in de vertaling naar ouders.”
Als ik denk aan kinderpsychiatrie, denk ik aan angstige kinderen, depressieve kinderen en aan kinderen met lastig gedrag. Klopt dit?
“Ja, dat klopt, het kan gaan om stemmingsstoornissen, hechtingsproblematiek en opgelopen trauma door heftige gebeurtenissen.”
Fijn, ik herken deze taal. Weer een gemeenschappelijk kader van waaruit we verder kunnen praten. Ik stel, op zoek naar nog meer duidelijkheid, toch nog een vraag :
En wat we bij FamilySupporters binnen dat kader doen, valt dat onder het kopje kinderpsychiatrie of onder het kopje jeugdzorg?
“Eh… eigenlijk valt alles wat ik tot nu toe heb genoemd onder het kopje jeugdzorg. Uithuisplaatsing bijvoorbeeld, dat is ook een onderdeel van jeugdzorg, het is dus heel breed. Bureau Jeugdzorg en de William Schrikker Groep (WSG) werken ook met jeugd met een licht verstandelijke beperking, wat ook weer onderdeel is van de jeugdzorg. Kortom, het is een verzamelnaam waar allerlei vormen onder vallen. Vanaf 18 jaar gaat de financiering via de GGZ.”
Als je dit nu vergelijkt met wat je bij je vorige werk deed? Wat valt je hier dan op? Wat is kenmerkend voor FamilySupporters?
“FamilySupporters denkt heel erg op maat, voor zowel de hulpverlener als de cliënt. Geen mens is hetzelfde dus zo worden ze ook niet behandeld. Buiten de dagelijkse werkzaamheden en de verantwoordelijkheden die daarbij komen kijken biedt FamilySupporters veel ruimte voor eigen inbreng. Ik denk dat de uitspraak ‘out of the box’ denken heel goed past bij FamilySupporters.
Zodra er een hele specifieke aanmelding binnenkomt gaan we die uitdaging graag aan, kijken we wat passend is. Het komt ook voor dat het buiten onze expertise valt. Dan erkennen we dit en gaan we op zoek naar passende hulp elders. Kortom, we zeggen niet snel nee en wanneer we denken dat je ergens anders beter geholpen wordt laten we je niet los maar helpen we je verder. De betrokkenheid is groot.”
Kan je eens een dag bij FamilySupporters beschrijven?
“Nou, ik neem je mee in mijn dag vandaag. Vanochtend was ik op een reguliere basisschool waar ik een meisje uit groep 4 volg. Ze heeft leerproblemen en het kan zijn dat ze een diagnose heeft, misschien dyslexie. Momenteel werk ik met haar aan een zogeheten ‘ik boek’. Een onwijs leuk boek met verschillende creatieve opdrachten op het gebied van het vormen van je identiteit. Dan kan je denken aan: Wat is je steun-netwerk thuis? Hoe ziet je huis eruit? Hoe zien andere huizen eruit? Wie zijn je vriendinnen op school en wat vind je leuk om te doen en waarom?”
Is dat een bestaand boek?
“Ja, ja!”
Oh wat leuk, dat wil ik ook voor ouderen hebben!
“Het is een heel leuk en helpend boek. Eén opdracht is bijvoorbeeld jezelf tekenen. Vervolgens ga je in gesprek over het zelfportret. Wat je hiermee wilt bereiken is dat zo’n meisje ontdekt wie ze is, waar ze voor staat maar ook hoe ze bijvoorbeeld problemen aanpakt. Heel waardevol.
Daarnaast ondersteun ik haar ook in haar leerproces, dus als ze achter loopt in lezen dan help ik haar daarbij. Soms geef ik de docenten nog wat tips om ervoor te zorgen dat zij beter weten hoe zij aangestuurd moet worden, wat voor haar werkt en wat ze nodig heeft.”
Hoelang ondersteun je gemiddeld een meisje zoals zij?
“Anderhalf uur per week en dit traject loopt nu een jaar. Ze is inmiddels naar een andere school overgestapt die beter bij haar past, wel regulier onderwijs hoor, maar met iets kleinere klassen. Dit zijn adviezen die je kan geven en waar je ook in kan sturen.”
En wie heeft er in het voortraject naar haar gekeken en bepaalt wat er nodig is?
“Er is natuurlijk een aanmelding, daarna volgt een intake in aanwezigheid van een regiebehandelaar (in dit geval een klinisch psycholoog) en vervolgens bespreken we het behandelplan: wat zijn de doelen en welke tools kunnen we inzetten? Eén van de dingen uit het behandelplan was bijvoorbeeld met haar naar buiten gaan, om te spelen en haar in die vorm te leren hoe ze met conflicten om kan gaan. Dat buitenspelen met haar heb ik gedaan.”
Komt er tijdens zo’n traject ook een psychiater of arts aan te pas?
“In dit geval (nog) niet maar het kan natuurlijk zijn dat de ouders en/of de behandelaar vragen om diagnostisch onderzoek.”
Oké, dat was vanochtend. Hoe zag vanmiddag eruit?
“Vanmiddag heb ik door de stad gefietst, hier en daar wat overleg met collega’s gevoerd over een lopend diagnostiek traject, vervolgens wat verslaggeving gedaan en mijn rapportage van de afgelopen week bijgewerkt. Ik sluit de dag straks af met nog 3 behandelingen; 2 gezinnen die hierheen komen en een huisbezoek.”
Wat doe je met die gezinnen?
“Nou, de zoon uit het 1e gezin heeft een dubbele diagnose; namelijk Autisme (AS) en ADHD. Ik werk met deze jongen uit het werkboek: “Ik ben speciaal”. Dat is een psycho-educatie werkboek voor kinderen met autisme. Hier staan bijvoorbeeld opdrachten in waardoor hij stil staat bij vragen als: wat houdt het in als je autisme hebt? Wat vind ik lastiger dan andere kinderen? Wat kan ik wellicht beter en waar loop ik tegen aan?
Daarnaast neem ik vaak dingen uit ‘The Theory of Mind’ mee, bijvoorbeeld in hoeverre herken je de emoties van anderen? Dit vermogen brengt de vaardigheid met zich mee om te beseffen dat de eigen opvattingen, verlangens en emoties kunnen afwijken van die van een ander.”
Interessant! Eigenlijk vraag je zo’n jongen wat hij van autisme vindt, waar hij tegenaan loopt en hoe hij hier dan mee omgaat?
“Ja, dit is om kinderen te helpen inzien dat de kenmerken waar ze tegenaan lopen bij autisme horen waardoor het herkenbaar voor ze wordt. Bijvoorbeeld dat je het lastig vindt om de emoties van anderen in te schatten. Dan zoeken we voorbeelden en bespreken we hoe we met een dergelijke situatie om kunnen gaan en wat hen zou kunnen helpen.”
Superleuk zo’n werkboek! Ik ben al jaren bezig een soortgelijk boek voor ouderen te maken. Het duurt nog even voordat het af is. Ik heb mezelf dat als innovatie opdracht voor de laatste 1,5 jaar tot aan mijn AOW leeftijd gegeven.
“Leuk, voor welke leeftijdscategorie?”
Eigenlijk voor iedereen die met fundamentele veranderingen te maken heeft. Het is een soort herstart; Waar sta ik nu? Wie ben ik eigenlijk? waar ben ik wel en niet goed in? Hoe voel ik me in mijn woning en in mijn omgeving? Hoe is het gesteld met mijn sociale contacten? Dat soort vragen. Maar nu door met jou!
Je hebt nu verteld hoe je in dit geval met die zoon aan de slag gaat. Welke rol spelen de ouders tijdens het traject?
“Ik vertaal wat hun zoon heeft geleerd naar de ouders. Ik betrek hem ook altijd in die communicatie, we vertellen wat we hebben geleerd en hoe de ouders nu verder kunnen met de ondersteuning.”
Ik zou nog uren kunnen praten maar we moeten helaas een beetje afronden. Ik wil je graag naar je meest extreme ervaringen vragen in je werk.
“Ik denk dat ik de meeste voldoening haal uit werken met kinderen met hechtingsproblematiek. Je kan zoveel voor deze kinderen betekenen en echt het verschil maken. Tegelijkertijd is het ook heel heftig. Het kan in een uur tijd van het ene naar het andere uiterste gaan. Een kind kan bij je op schoot kruipen en je overladen met complimenten om je het volgende moment weg te duwen en te zeggen dat ze je stom vinden en weg willen. Dat vraagt van mij als hulpverlener, van iedere hulpverlener, om zo neutraal en steunend mogelijk te blijven, ook al gaat een kind volledig door het lint. Nou draai het dan maar eens om hè?“
Hoe draai je dat dan om?
“Door te laten weten dat je ze hoort en te benoemen wat je ziet. Vragen te stellen als: Wat bedoel je daar precies mee? Of afleiding te zoeken. Maar je mag ook kaderen hoor, door te zeggen: Ik schrik ervan als je dat zegt. Maar dat hangt er een beetje vanaf hoe ver je bent in het proces. Het belangrijkste is dat je kinderen altijd laat voelen dat ze welkom zijn, ondanks dat ze jou af en toe echt neerhalen. Dat is soms best een uitdaging.“
Wel accepteren maar niet goedkeuren?
“Wel blijven accepteren en zien, maar ook je grenzen aangeven. Het is eigenlijk hetzelfde als met je eigen kind. Die wil je ook je eigen gezonde grenzen aangeven maar tegelijkertijd laten zien dat emoties er mogen zijn.”
Is dat wat je er interessant aan vindt?
“Ja. En dat je met een kleine verandering heel veel kan betekenen voor deze doelgroep. Dat maakt het heel dankbaar.”
Ikzelf hou ervan om juist de ingewikkelde casussen aan te pakken. De simpele mogen collega’s van me overnemen. Ik ga echt voor de uitdaging, heb jij dat ook?
“Ja, het puzzelen en oplossingen bij uitzonderlijke situaties bedenken, daar hou ik ook van. Maar ik zou dit niet de hele week kunnen. De afwisseling met wat laagdrempeliger werk vind ik plezierig.”
En dan de laatste vraag.
Waarom heb je voor FamilySupporters gekozen?
Vooral de visie & de missie van FamilySupporters spreken mij aan. Daarnaast vind ik het prettig om bij een kleine en informele organisatie te werken. De lijntjes zijn kort, je hebt veel eigen verantwoordelijkheid. Het vertrouwen is groot waardoor je veel vrijheid hebt. De problematiek is divers en je kunt zelf aangeven waar je je graag mee bezig houdt waardoor je veel verschillende ervaring op kunt doen.”
Bij het uitwerken van dit interview denk ik na over wat deze kennismaking mij heeft opgeleverd. Opvallend is dat de andere doelgroep andere vakjargon met zich meebrengt waardoor ik redelijk wat verhelderingsvragen moest stellen. Eenmaal over die drempel heen werden de overeenkomsten duidelijker. Dat zijn mijns inziens de volgende:
We werken beiden met mensen met ingewikkeld gedrag, waar zijzelf en/of hun omgeving problemen van ondervinden.
Om meer inzicht in het gedrag te krijgen is onderzoek, observatie en (meestal) diagnostiek nodig.
Onze behandeling/begeleiding is er op gericht om de levenskwaliteit te verbeteren.
Het gaat nooit over die ene persoon alleen, maar over diegene in interactie met zijn of haar omgeving.
We werken ook echt mét mensen, wij doen ons deel en zetten mensen aan om zelf ook actief mee te werken.
En als laatste, daar zijn we het over eens, dat het fijn werken is bij FamilySupporters omdat we als professionals zelf de ruimte krijgen om ons eigen pad te volgen.
Het was een mooie ervaring en heeft mij doen besluiten om het maken van een eigen werkboek opzij te zetten en de verschillende werkboekjes, die ik al ken, te bestellen en daarmee gewoon aan de slag te gaan!
November 2019
Volg ons op
